De 'koppen' van Jan Hoogervorst

Het probleem waar Jan Hoogervorst zich voor gesteld weet is dat hij feitelijk zijn uitgangspunten zoekt buiten de kunst zelf. In die zin is zijn werk actueel. De ontwikkelingen in de hedendaagse kunst laten zien dat deze probeert aan te haken aan (bio)wetenschappelijke, sociaal-maatschappelijke en politieke thema’s om er slechts een paar te noemen. Ook alle media staan de kunstenaar ter beschikking. Hoewel Hoogervorst nu ook de iPad als ‘tool’ heeft ontdekt beoefent hij de kunst middels de traditionele tekening. Dit is gezien de complexiteit van zijn uitgangspunten geen eenvoudige opgave. Maar wel één die nieuwsgierig maakt naar het vervolg.

Hoogervorst maakt, zoals hij zelf zegt, 'koppen'. Dat doet hij in verschillende technieken: kleine zwart-wit tekeningen, felgekleurde prints van tekeningen gemaakt op de iPad (zie afbeelding hiernaast) en houtsneden (afbeelding onder). De tekeningen hebben binnen de afzonderlijke series gelijke afmetingen en onderling verschillend in techniek. Zonder uitzondering is de basisstructuur een gezicht dat opgaat in een complex samenstel van organische vormen.

In zwart-wit potlood tekeningen uit 2013 lijken de koppen binnenste-buiten te zijn gekeerd. Ondanks de complexiteit en organische structuur van de tekeningen ontstaat er, doordat de manier van tekenen een scala aan grijstonen oplevert, een zekere ruimtelijkheid, ondanks de beperkte afmetingen van het vlak.

In de iPad tekeningen uit 2014 pakt dit geheel anders uit. Doordat er aan de complexe vormentaal nog eens een veelheid aan kleur wordt toegevoegd krijgen de beelden een hoge mate van abstractie die, ondanks dat ze op dezelfde thematiek zijn gebaseerd, het anekdotische een beetje naar de achtergrond duwt en een gelaagd beeld opleveren waar veel aan te beleven valt.

De houtsneden uit 2011 hebben ook deze kwaliteit omdat de onderliggende structuur van het gezicht, de kop, zich niet overal prijsgeeft en de uiteindelijke resultaten onderling zeer verschillen. Hoewel hij zelf in een toelichting bij deze serie zegt dat hij geen vooropgezet plan had en op intüitieve wijze te werk ging, bleek uit het gesprek dat hij tijdens het tekenen toch bepaalde spelregels hanteerde.

Naast deze series bestaat het oeuvre van Jan Hoogervorst uit talloze tekeningen –eveneens seriëel van opzet - waarbij het verhalende element veel expliciter op de voorgrond treedt dan de hierboven genoemde series. Ze zijn wat ouder maar gebaseerd op dezelfde vormentaal en techniek, het tekenen. Het zijn taferelen uit wonderlijke werelden bevolkt door wezens en apparaten, duidelijk gepositioneerd in ruimtelijke situaties.

Extract uit een >>tekst van Koos Flinterman